Mag ik zuivelproducten bij borstkanker?
Zuivelproducten hebben geen invloed op het opnieuw krijgen van borstkanker. Er is bewijs dat zuivelproducten de kans op het ontstaan van borstkanker kunnen verkleinen.
Ons advies
Zuivelproducten zijn een belangrijke bron van eiwit, vitamines en mineralen waaronder calcium. Daarom raden wij aan om de adviezen over zuivel van het Voedingscentrum te volgen.
Zuivelproducten, afkomstig van koe, geit of schaap zijn een bron van calcium, eiwitten en vetten. Dit zijn belangrijke bouw- en voedingsstoffen voor het lichaam, ook tijdens en na de behandeling van kanker.
Kies bij voorkeur voor magere of halfvolle melk en yoghurt, om de kans op overgewicht te verkleinen. Kies voor 30+ kaas in plaats van 48+ of hoger. Als je last hebt van ongewenst gewichtsverlies kan het beter zijn om te kiezen voor volle producten. Volg altijd het advies van je diëtist of arts.
Wat zijn zuivelproducten?
Zuivel is de algemene naam voor producten die gemaakt zijn van melk. In Nederland wordt vooral de melk van koeien, schapen en geiten gebruikt. Onder zuivelproducten vallen dranken als melk, karnemelk en kefir, en producten als yoghurt, kwark en kaas. Het Voedingscentrum laat zien hoeveel zuivel je het beste zou kunnen eten per dag.
Calcium
Calcium heb je nodig voor sterke botten. Het advies is om calcium binnen te krijgen via je voeding. Als je van je arts calciumtabletten hebt gekregen, moet je deze wel blijven gebruiken. Meer hierover lees je bij ons artikel over botontkalking.
Wat blijkt uit onderzoek?
Zuivel voor de preventie van kanker
Vrouwen die zuivelproducten nemen, hebben een kleinere kans om borstkanker te krijgen. Dit geldt bij vooral bij magere zuivelproducten bij vrouwen die nog niet in de overgang zijn. Bij vrouwen na de overgang lijken gefermenteerde zuivelproducten (bijvoorbeeld yoghurt en kefir) vooral de kans op borstkanker te verkleinen.
Effect van zuivelproducten op behandeling van borstkanker
Er is geen bewijs uit onderzoek dat zuivelproducten van invloed zijn op de behandeling van borstkanker. Er is ook geen verband gevonden tussen zuivelproducten en tamoxifen (medicijn tijdens hormoontherapie).
Hormonen in zuivelproducten
De vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron kunnen van invloed zijn op het ontstaan van borstkanker. Dit risico geldt niet alleen voor hormoongevoelige borstkanker, maar voor alle soorten. Hoe langer borsten zijn blootgesteld aan deze hormonen, hoe groter de kans op borstkanker. Lees meer over de risicofactoren voor borstkanker op kanker.nl.
Melk van dierlijke oorsprong zal altijd wat hormonen bevatten. Dit zijn de hormonen van het dier waar de melk van afkomstig is. Een voorbeeld van een hormoon uit dierlijke melk is oestrogeen. De melk van koeien en geiten bevat zulke kleine hoeveelheden, dat die bij normale hoeveelheden melk en melkproducten geen risico vormen. Zo krijg je met drie glazen koemelk per dag ongeveer 20% van de aanvaardbare dagelijkse inname van oestrogeen binnen, en met drie glazen geitenmelk slechts 8%. Voor schapenmelk zijn de getallen niet bekend. Ook voor kaas geldt dat de hoeveelheid hormonen ruim binnen de veilige grenzen blijft, ook als je zowel melkproducten als kaas neemt.
In melk, melkproducten en kaas uit Europa zullen nooit toegevoegde hormonen zitten. Het is namelijk verboden hormonen toe te dienen aan dieren die melk geven, of om melk van zulke dieren te verkopen. Hier wordt streng op gecontroleerd.
Aanzuren of verhitten van melk
Uit onderzoek blijkt ook dat het aanzuren of verhitten van melk geen invloed heeft op de hoeveelheid oestrogenen en andere hormonen in de melk. Door het verzuren van melk maak je karnemelk en melk wordt bij een hoge temperatuur verhit om het te pasteuriseren. Het effect van aangezuurde melk of verhitte melk op het herstel na kanker is niet onderzocht.
Plantaardige alternatieven voor zuivel
Tegenwoordig zijn er meer plantaardige alternatieven beschikbaar ter vervanging van melk van dierlijke oorsprong. Dit zijn bijvoorbeeld dranken van haver, rijst, soja, en amandel. Volgens de wet mogen deze dranken geen melk heten, daarom heten ze meestal haverdrank, sojadrank en amandeldrank.
Als je voor een plantaardig alternatief kiest, let dan op de hoeveelheid voedingsstoffen zoals calcium, eiwit en vitamine B12. Kies voor een plantaardig alternatief dat evenveel van deze voedingsstoffen bevat dan de dierlijke variant. Daarom is het verstandig om een variant te nemen waar calcium aan is toegevoegd. Ook is het belangrijk om een variant te kiezen met ongeveer evenveel eiwit als koemelk (3,4 gram eiwit/100 ml). Dit kun je lezen op de verpakking.
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in juni 2023.
- EFSA (European Food Safety Authority), 2020. Report for 2018 on the results from the monitoring of veterinary medicinal product residues and other substances in live animals and animal products. EFSA supporting publication 2020:EN-1775. 74 pp. https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2022.EN-7143
- He, Y., Tao, Q., Zhou, F., Si, Y., Fu, R., Xu, B., Xu, J., Li, X., & Chen, B. (2021). The relationship between dairy products intake and breast cancer incidence: a meta-analysis of observational studies. BMC cancer, 21(1), 1109. https://doi.org/10.1186/s12885-021-08854-w
- Kanker.nl (2023). Beschikbaar via: https://www.kanker.nl
- Snoj, T., Zuzek, M. C., Cebulj-Kadunc, N., & Majdic, G. (2018). Short communication: Heat treatment and souring do not affect milk estrone and 17β-estradiol concentrations. Journal of dairy science, 101(1), 61–65. https://doi.org/10.3168/jds.2017-13205
- RIVM. “Nederlands Voedingsstoffenbestand (NEVO) (2023).” NEVO-online versie 2021/7.1. Beschikbaar via: https://www.rivm.nl
- Warenwet (2023). Beschikbaar via: www.wetten.overheid.nl
- World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research (2018). Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective. Continuous Update Project Expert Report. Beschikbaar via: dietandcancerreport.org
Een samenwerking tussen
