Kan een hoge bloedsuikerspiegel bij diabetes de groei van kankercellen bevorderen?
Er is onvoldoende onderzoek gedaan naar de hoogte van de bloedsuikerspiegel en tumorgroei. Het is nog onduidelijk of een vergevorderde tumor zorgt voor een hoge bloedsuikerspiegel. Of dat de hoge bloedsuikerspiegel zélf leidt tot een slechtere overleving.
Ons advies
Als je diabetes hebt en behandeling voor kanker krijgt is het belangrijk om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Op die manier zorg je dat de behandeling van kanker zo goed mogelijk verloopt en dat de kans op complicaties op de langere termijn (hart- en vaatziekten, problemen met de zenuwen, slechtere wondgenezing etc.) kleiner wordt.
De bloedsuikerspiegel wordt bij diabetes op peil gehouden met veranderingen in voeding, beweging en medicatie. Die adviezen zijn heel persoonlijk, het is goed om hierbij advies van een diëtist of de behandeld arts te vragen. Het is niet nodig om volledig suikervrij te eten en te drinken. Het letten op eetmomenten en productkeuze kan al voldoende zijn. Lees meer bij het Diabetes Fonds.
In een vergevorderd stadium van de kanker, als de tumor niet meer kan worden behandeld, kan het soms lastig zijn om de bloedglucose goed te reguleren.
Wat is een hoge bloedsuikerspiegel?
Een hoge bloedsuikerspiegel (hoeveelheid glucose in het bloed) komt voor bij mensen met diabetes. Normaal gesproken zorgt insuline, een stofje dat gemaakt wordt door de alvleesklier, ervoor dat glucose uit de voeding in de lichaamscellen wordt opgenomen. Hierdoor voorkomt het dat er te veel glucose in het bloed blijft.
Er zijn twee soorten diabetes, type 1 en type 2. Bij mensen met diabetes type 1 maakt de alvleesklier te weinig insuline. Bij mensen met diabetes type 2 treedt ongevoeligheid (resistentie) voor insuline op waardoor glucose in het bloed blijft. Mensen die geen diabetes hebben krijgen geen te hoge bloedsuikerspiegel, ook niet als ze erg veel suiker eten.
Wat blijkt uit onderzoek?
Kankercellen gebruiken voor hun groei vooral glucose. In theorie zou veel glucose in het bloed dus voor een snellere groei van de tumor kunnen zorgen. In laboratoriumonderzoek is inderdaad te zien dat grote hoeveelheden glucose de groei en deling van tumorcellen kunnen bevorderen.
Bij mensen zijn geen studies gedaan naar de bloedsuikerspiegel en tumorgroei. Maar onderzoeken bij mensen met kanker laten wel zien dat veel glucose in het bloed een voorspeller is van een slechtere overleving. Mensen met hoge concentraties glucose in hun bloed stierven eerder. Het is nog onduidelijk of dit komt doordat een tumor kan leiden tot ongevoeligheid voor insuline, waardoor de hoeveelheid glucose in het bloed stijgt. Of door de gevolgen van een hoge bloedsuikerspiegel zelf. Hoge hoeveelheden glucose in het bloed voor een lange tijd kunnen namelijk de kans op hart- en vaatziekten vergroten. Hier moet nog meer onderzoek naar gedaan worden bij mensen.
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in mei 2023.
- Barua, R., Templeton, A. J., Seruga, B., Ocana, A., Amir, E., & Ethier, J. L. (2018). Hyperglycaemia and survival in solid tumours: a systematic review and meta-analysis.Clinical Oncology, 30(4), 215-224. https://doi.org/10.1016/j.clon.2018.01.003
- Cignarelli, A., Genchi, V. A., Caruso, I., Natalicchio, A., Perrini, S., Laviola, L., & Giorgino, F. (2018). Diabetes and cancer: pathophysiological fundamentals of a ‘dangerous affair’. Diabetes research and clinical practice, 143, 378-388. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2018.04.002
- Hammer, M., Storey, S., Soltow Hershey, D., Brady, V. J., Davis, E., Mandolfo, N., … & Olausson, J. (2019). Hyperglycemia and Cancer: A State-of-the-Science Review. Oncology nursing forum (Vol. 46, No. 4). https://doi.org/10.1188/19.onf.459-472
- Petrelli, F., Ghidini, M., Rausa, E., Ghidini, A., Cabiddu, M., Borgonovo, K., … & Bossi, A. C. (2021). Survival of colorectal cancer patients with diabetes mellitus: a meta-analysis. Canadian Journal of Diabetes, 45(2), 186-197. https://doi.org/10.1016/j.jcjd.2020.06.009
- Ten Have, H. et al (2022). Handboek Voeding bij Kanker. (3e editie) Utrecht, De Tijdstroom.
Een samenwerking tussen
