Groeit een tumor sneller door suiker?
Er wordt wel eens gezegd dat suiker een tumor extra laat groeien. Hiervoor is echter geen wetenschappelijk bewijs.
Ons advies
De Gezondheidsraad geeft als advies om minstens 40% van je energiebehoefte aan koolhydraten te eten. Dit om de afbraak van spieren tegen te gaan. Eet elke dag brood, aardappelen, volkorenrijst of -pasta, groente, fruit en melk(producten).
Bij een slechte voedingstoestand, onbedoeld gewichtsverlies en slechte eetlust als gevolg van ziekte of behandeling kan het wel goed zijn om meer suiker te nemen om een gezond gewicht te behouden. Bespreek dit met je behandelend arts of diëtist.
Overgewicht
Het eten van veel suiker kan gemakkelijk leiden tot overgewicht. Als je kanker hebt kan overgewicht het ziekteproces verslechteren en de kans op het ontwikkelen van een nieuwe tumor vergroten. Dat zijn wel goede redenen om het gebruik van suiker te beperken.
Wat is suiker?
Suiker behoort tot de groep koolhydraten, net als zetmeel en vezels. Koolhydraten zijn voedingsstoffen die energie leveren aan het lichaam.
Van nature komt suiker voor in suikerriet en suikerbiet. Hieruit wordt kristalsuiker gemaakt. Dit is suiker zoals je het kent uit de suikerpot en wordt ook wel geraffineerde suiker genoemd. Van nature komt suiker ook voor in melk en melkproducten (melksuiker oftewel lactose), fruit en vruchtensappen (vruchtensuiker oftewel fructose) en honing (fructose en glucose).
Suikers worden in veel producten verwerkt. Niet alleen in zoete producten, zoals koek en snoep, maar ook in producten waarvan je het niet zo snel zou verwachten. Denk bijvoorbeeld aan soep, saus, mayonaise, ketchup en kant-en-klare producten. Op de verpakking staat of en welke suikers zijn toegevoegd.
Alle soorten suiker worden net als alle andere koolhydraten in het lichaam afgebroken tot glucose, wat vervolgens wordt opgenomen in het bloed. Suiker uit de suikerpot wordt sneller opgenomen in het bloed dan suikers uit volkorenproducten.
Wat blijkt uit onderzoek
Er zijn maar weinig goede onderzoeken gedaan naar het effect van suiker op de groei van tumoren. Veel studies zijn uitgevoerd in reageerbuizen of bij muizen. Deze resultaten zijn niet zomaar te vertalen naar de mens, omdat in ons lichaam processen ingewikkelder en anders kunnen zijn. Hierdoor kunnen stoffen zich in ons lichaam anders gedragen en reageren dan bij cellen in een reageerbuis.
Er zijn enkele studies gedaan met mensen. Hierbij werd een relatie gevonden tussen het drinken van meer suikerrijke dranken en een grotere kans op overlijden aan of de terugkeer van kanker. Dit effect werd vooral gezien bij mensen met overgewicht. Daardoor konden onderzoekers niet zeggen of het gevonden effect wordt veroorzaakt door de suiker of door het overgewicht. Andere oorzaken zouden ook nog mogelijk zijn, zoals te weinig lichaamsbeweging, wat bijdraagt aan het ontwikkelen van overgewicht.
Is het eten van suiker bij kanker slecht?
Er is nu nog geen reden om te stoppen met het eten van suiker als je kanker hebt.
Het is wél verstandig om het eten van suiker en suikerrijke producten te beperken. Door veel suiker te eten of te drinken kan je gemakkelijk zwaarder worden. Als je kanker hebt kan overgewicht het ziekteproces verslechteren en de kans op het ontwikkelen van een nieuwe tumor vergroten. Dat zijn wel goede redenen om te minderen met suiker.
Eerste aanwijzingen uit onderzoek bij mensen met darmkanker laat zien dat de mensen die veel suiker aten minder lang bleven leven dan de mensen die het minste suiker aten. Dit onderzoek moet herhaald worden in grotere groepen patiënten. Dan pas kunnen er conclusies aan worden verbonden.
Kun je zonder suiker?
Suiker uit de suikerpot en zoete producten waaraan suiker is toegevoegd, zoals frisdrank, chocola, snoep en gebak, kun je zonder problemen laten staan. Deze producten leveren alleen energie (calorieën), maar geen andere voedingsstoffen.
Andere suikers en koolhydraten heb je wel nodig. Iedere cel in ons lichaam heeft glucose (energie) nodig om te groeien en te functioneren. Wanneer je te weinig koolhydraten eet, zal het lichaam op een andere manier voor voldoende glucose zorgen. Hiervoor gaat het lichaam eiwitten gebruiken. Dat kan eiwit uit ons eten zijn, maar ook eiwit van ons eigen spierweefsel. Te weinig glucose in het bloed leidt op deze manier tot afbraak van spieren, waardoor de conditie en de kracht van het lichaam achteruitgaan.
Bovendien hebben producten met koolhydraten zoals fruit, brood, granen, bonen en melk(producten) naast koolhydraten veel andere belangrijke voedingsstoffen zoals vezels, vitamines en mineralen.
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in juni 2023.
-
Belle, F. N., Kampman, E., McTiernan, A., Bernstein, L., Baumgartner, K., Baumgartner, R., Ambs, A., Ballard-Barbash, R., & Neuhouser, M. L. (2011). Dietary fiber, carbohydrates, glycemic index, and glycemic load in relation to breast cancer prognosis in the HEAL cohort. Cancer epidemiology, biomarkers & prevention : a publication of the American Association for Cancer Research, cosponsored by the American Society of Preventive Oncology, 20(5), 890–899.
https://doi.org/10.1158/1055-9965.EPI-10-1278
- Fuchs, M. A., Sato, K., Niedzwiecki, D., Ye, X., Saltz, L. B., Mayer, R. J., Mowat, R. B., Whittom, R., Hantel, A., Benson, A., Atienza, D., Messino, M., Kindler, H., Venook, A., Ogino, S., Wu, K., Willett, W. C., Giovannucci, E. L., & Meyerhardt, J. A. (2014). Sugar-sweetened beverage intake and cancer recurrence and survival in CALGB 89803 (Alliance). PloS one, 9(6), e99816. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0099816
- Goodwin, J., Neugent, M. L., Lee, S. Y., Choe, J. H., Choi, H., Jenkins, D. M. R., Ruthenborg, R. J., Robinson, M. W., Jeong, J. Y., Wake, M., Abe, H., Takeda, N., Endo, H., Inoue, M., Xuan, Z., Yoo, H., Chen, M., Ahn, J. M., Minna, J. D., Helke, K. L., … Kim, J. W. (2017). The distinct metabolic phenotype of lung squamous cell carcinoma defines selective vulnerability to glycolytic inhibition. Nature communications, 8, 15503. https://doi.org/10.1038/ncomms15503
- Meyerhardt, J. A., Sato, K., Niedzwiecki, D., Ye, C., Saltz, L. B., Mayer, R. J., Mowat, R. B., Whittom, R., Hantel, A., Benson, A., Wigler, D. S., Venook, A., & Fuchs, C. S. (2012). Dietary glycemic load and cancer recurrence and survival in patients with stage III colon cancer: findings from CALGB 89803. Journal of the National Cancer Institute, 104(22), 1702–1711. https://doi.org/10.1093/jnci/djs399
- Muscaritoli, M., Arends, J., Bachmann, P., Baracos, V., Barthelemy, N., Bertz, H., Bozzetti, F., Hütterer, E., Isenring, E., Kaasa, S., Krznaric, Z., Laird, B., Larsson, M., Laviano, A., Mühlebach, S., Oldervoll, L., Ravasco, P., Solheim, T. S., Strasser, F., de van der Schueren, M., … Bischoff, S. C. (2021). ESPEN practical guideline: Clinical Nutrition in cancer. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 40(5), 2898–2913. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2021.02.005
- Peeters, K., Van Leemputte, F., Fischer, B., Bonini, B. M., Quezada, H., Tsytlonok, M., Haesen, D., Vanthienen, W., Bernardes, N., Gonzalez-Blas, C. B., Janssens, V., Tompa, P., Versées, W., & Thevelein, J. M. (2017). Fructose-1,6-bisphosphate couples glycolytic flux to activation of Ras. Nature communications, 8(1), 922. https://doi.org/10.1038/s41467-017-01019-z
- Yuan, Chen & Giovannucci, Edward. (2020). Epidemiological Evidence for Dietary Sugars and Colorectal Cancer. Current Colorectal Cancer Reports. 16. https://doi.org/10.1007/s11888-020-00453-4
Een samenwerking tussen
